Noorwegen heeft een diepgewortelde maritieme traditie.
Vanuit dit historisch besef wordt het varend erfgoed dan ook gekoesterd: een flink aantal klassiekers heeft daar de status van varend monument.
Tijdens ons recente korte bezoek aan Noorwegen kwamen we daarvan drie voorbeelden tegen:
Nordstjernen (1956)
De 'Nordstjernen' - hier gefotografeerd tijdens winteropleg in Skudeneshavn - is in 1956 gebouwd door Blohm & Voss in Hamburg voor Det Bergenske Dampskibsselskab en gedurende 56 (!) jaar actief geweest op de Hurtigruten (Expressdienst) langs de Noorse kust.
Ze heeft tevens cruises verzorgd naar Svalbard (Spitsbergen).
In 2012 is ze uiteindelijk uit dienst gegaan en in 2013 met overheidssubsidie gerestaureerd in Gdansk.
Is nu beschikbaar voor charters en cruises en in beheer
bij Vestland Rederi. IMO nr.: 5255777, 2191 gt, roepnaam: LATU3
© Patrick Blankwaard
![]()
Sandnes (1950)
De 'Sandnes' - gezien in Stavanger - is in 1950 gebouwd door de Nylands Mekaniske Verksted in Oslo voor Det Stavangerske Dampskibsselskab, ten behoeve van de nachtdienst Stavanger - Bergen vv (via Haugesund).
Na beëindiging van deze dienst in 1974 fungeerde ze eerst onder de naam 'Vikingfjord' als accommodatieschip en daarna als opleidingsschip voor twee verschillende zeevaartscholen onder de namen 'Gann' en 'Sjokurs'.
Sinds 2007 is ze als varend monument in beheer bij de Ryfylke Dampskibsselskab en beschikbaar voor feesten en partijen, al dan niet in de vorm van korte (charter)cruises.
IMO nr.: 5310905, 1432 gt, roepnaam: LCFB
© Patrick Blankwaard
![]()
Rogaland (1929)
De nestrix van de drie is de 'Rogaland', eveneens gefotografeerd in haar thuishaven Stavanger.
Ze werd in 1929 opgeleverd door de Stavanger Stoberi & Dok aan Det Savangerske Dampskibsselskab voor de dienst Stavanger-Oslo.
Op 20 april 1944 zonk ze in de haven van Bergen nadat de nabij gelegen met munitie geladen Nederlandse stoomtrawler `Voorbode`, die door de Duitsers was gevorderd, ontplofte.
De Nederlands stoomtrawler VOORBODE was geconfisqueerd door de Duitsers tijdens de Tweede Wereldoorlog en ingezet voor militair transport. In april 1944 was ze onderweg van Oslo naar Kirkenes toen het technische problemen kreeg en Bergen binnenliep voor reparatie.
Door gebrek aan toezicht werd haar toegestaan af te meren met 124 ton explosieven aan boord ondanks dat ze niet voldeed aan veiligheidsregels en mocht niet in bewoond gebied afmeren met een dergelijke lading.
Op 20 april 1944 om 08:39 uur explodeerde ze liggend aan de kade in het centrum van Bergen. De kracht van de explosie veroorzaakte een waterkolom van een paar honderd meter hoog en veroorzaakte een enorme drukgolf.
Diverse schepen werden aan land geworpen en het anker van de VOORBODE werd gevonden op 417 meter hoogte op de berg
Sandviksfjellet ca 3 km van de explosie.
De drukgolf en de na komende vloedgolf verwoestte het hele woongebied rond de haven waarna wat later brand uitbrak in de voornamelijk houten huizen en werkplaatsen. 5.000 mensen raakten dakloos, 160 werden gedood en ruim 5.000 werden gewond, meest burgers.
De Duitsers probeerden eerst nog de omvang van de ramp te kleineren, waarschijnlijk doordat het gebrek aan toezicht hierdoor wel erg duidelijk werd.
Omdat de explosie plaats vond op Hitler’s verjaardag, was er een vermoeden van sabotage, maar onderzoek wees uit dat de explosie toegeschreven moest worden aan zelfontbranding
Het reddingwerk kwam snel op gang en dat is later ook goed gedocumenteerd bewaard gebleven.
De ROGALAND waarvan het achterschip werd weggeblazen zonk langzaam. Is na de oorlog gerepareerd en nog steeds in de vaart.
Ingezonden door Henk de WindeNa de oorlog hersteld en in de vaart tussen Stavanger en Bergen.
In 1950 is de oorspronkelijke stoommachine vervangen door een dieselmotor. In 1965 verkocht aan de firma NIKA, die het schip uitrustte met een grote compressor en inzette voor haar sandblastingswerk.
In 1989 aangekocht door de Stiftelsen (Stichting) Veteranskipet Rogaland. Gerestaureerd en aangemerkt als varend monument.
IMO nr.: 5298652, 902 gt, roepnaam: LESB
© Patrick Blankwaard
![]()
4 juni 2015 gezien in Rørvik op weg naar Svalbård
NORDSTJERNENIn de Hurtigruten 24-02-1956 - 04-04-1994 / 2001 - 2002;
winter 2005/2006
Det Bergenske Dampskibsselskab - Bergen;
in januari 1979 A/S Troms Fylkes Dampskibsselskap - Tromsø;
na 2002 Troms Fylkes Dampskibsselskap ASA - Tromsø;
op 01-01-2006 Hurtigruten Group ASA - Tromsø
Besteld januari 1955; te water 26-10-1955;
opgeleverd 24-02-1956 door Blohm & Voss AG - Hamburg (787)
80,78 x 74,99 x 16,65 x 7,17 x 4,51 m
2.194 brt; 570 dwt, L.A.T.U.
Lloyds Register 5255777
Tweetakt 6 cilinder Burmeister & Wain type 650.VBF.90, 500x900;
in 1983 viertakt 8 cilinder Maschinenbau Kiel;
3 generatoren 130 kW/220 V/50 Hz; 1 generator 30 kW/220 V/50 Hz
3.000 apk; 2.207 kW; na 1983, 3.333 apk, 16,5 knopen
Passagiers 450; 192 kooien; na 1983, 179 kooien;
na 1994, 164 kooien en 410 passagiers
Nieuwbouw voor 11.300.000 Nkr
Op 03-12-2012 als NORDSTJERNEN naar M/S Nordstjernen AS
c/o RS Platou Finans (Vestland Rederi A/S [Vestland Marine Sp Z oo]) - Bergen voor 6.100.00 NKr
© Henk de Winde
![]()
Eerste afvaart in de route maart 1956.
In winter 1982/1983 gemoderniseerd bij Mjellem & Karlsen - Bergen.
Op 13-12-1993 aan de grond in Brønnøysundet.
In 1994 nogmaals verbouwd.
Vanaf 04-04-1994 vast op de route Spitsbergen.
Van 09-09-1995 tot 18-03-1996 in de Hurtigrute.
In 2001/2002 als aflosschip voor de verkochte HARALD JARL in de Hurtigrute.
Winter 2005/2006 als invaller voor de NORDKAPP in de route.
Op 23-02-2007 door motoruitval aan de grond in Værlandet in Sogn og Fjordane, zuid van Florø in haar Noordgaande route. Door twee slepers vlot getrokken en naar Florø gesleept.
Op 12-11-2012 opgenomen als Kulturschip in Riksantikvaren - Oslo.
Op 11-11-2013, om 22:00 aan de grond nabij Storøy in de Karm Sound, west van Tonjer vuurtoren. Op 12-11-2013 door 3 sleepboten waaronder MEGA MAMMUT om 07:00 vlotgetrokken en naar Haugesund gesleept. Schip had wel bodemschade, maar lekte niet.
In mei 2015 in charter voor zomervaarten naar Spitsbergen.
![]()
